YENİ RUSYA'NIN YENİ MEDYASI │ ZAUR BEYOĞLU
Yeni Dünya Düzeni Rusya’ya karşı, onun harabeleri üzerinde ve onun hesabına kuracağız
-Zbigniew Brzezinski
‘’BBC görevini başarıyla tamamladı- SSCB dağıldı’’ Rusya’nın Liberal Demokrat Partisinin başkanı Jirinovski . Bu cümle uluslararası medya örgütlerine sahip ülkelerin ideolojik amaçlarını ve politik niyetlerini çok iyi özetlemektedir. Medyanın kamuoyunu ve gerçeklik algısını etkilemede bir silah olarak kullanılması II Dünya ve Soğuk Savaş dönemine denk gelmektedir. Batı ve SSCB arasındaki kirli savaş sadece harp meydanlarında değil, ‘’Radio Liberty’’ ( Özgür Avrupa Radyosu), ‘’Voice of America’’ (Amerika’nın Sesi), ‘’Deutsche Welle’’ (Almanya’nın Sesi) kimi medya kuruluşlarıyla kitlelerin zihinlerin de de sürüyordu. Sovyetlerin dağılması sürecinde etkin rol üstlenmesinin yanı sıra sonraki süreçte de Post Sovyet ülkelerinde daha bağımsız ulusal medya enstitüleri oluşmadan, aynı kuruluşlar bölgenin dünyaya bilgi aktarımında stratejik mevkilerin korumaktaydı. Son dönemlerde birçok ülke de yasaklanmış ve ya kapatılmışsa da, etkinliklerini internet üzerinden sosyal medyada mankurtlaştırmaya devam ederek sürdürmekteler. Halihazırda ABD kongresi tarafından finanse edilen ’Radio Liberty’’nin ( Özgür Avrupa Radyosu) bir zamanlar CIA güdümünde malileştirilmesi medyanın politik baskı aracı olarak kullanılan enstrüman olduğunun bir başka delilidir. Bu gücün göstergesi olarak, zaman zaman İngiliz- Amerikan elitinin etkisinde kalan El- Cezire ve uluslararası enformasyonu kontrol eden karargâhlardan bir diğeri Londra merkezli BBC Ortadoğu’da patlak veren devrimleri yönlendirmeyi başarmalarını göstere biliriz. İşte bu ve benzeri olaylarda medyanın etkisini çoktan beri bilen ve izleyen Putin amacı, 1941 yılında kurulan ‘’РИА Новости’’ni (RIA Novosti) kapatmak ve yerine hükümet kontrolünde temel görevi yurtdışı kamuoyuna yönelik çalışma ve Rusya’nın dünyada ve özellikle Batıda kaybolan prestijini yenilemek misyonunu üstlenen yeni bir ajansı kurmak oldu. Dikkat edilmesi gereken diğer bir konu yeni kurulacak bu ajansın selefinin kuruluştaki hedefi gütmesi(Uluslararası arenada oluşan problematiğe Rusya’nın pozisyonunu gereken ölçüde göstermek, Batının bakışını ve tutumunu etkilemek) ve hükümetin muhafazakâr kanadına emanet edilmesidir. Bu kadar acil ve derin ihtiyacın sebebi Ortadoğu ülkelerini etkilemiş olan devrimlerdir. Rusya Libya örneğinde olduğu gibi, benzer durumlarda kendi ağırlığını koyamamış ve bunun yetersizliğinin bedelini ödemiştir. Bir diğer örnek medyanı etkin gücünden yoksun kalan Putin’in kendisi, G-20 zirvesinde Suriye’deki kimyevi saldırıyla ilgili bizzat ilgili görsel delilleri sunarak, diğer üyeleri bunun Beşşar Esad’ın yapmadığını, El- Kaide’ye bağlı çetelerin işlediğini savına yöneltmiş ve Suriye rejimine desteğini yenileyerek, silahlı müdahaleye karşı çıkacağını belirtmek zorunda kalmıştır. Bununla Rusya olası Fransa, ABD ve Türkiye saldırısını engellemiş ve ancak bundan sonra Suriye’nin hamiliği konusundaki tutumunu ‘’meşru’’ zemine oturtmuştur.
Son olarak, ideolojilerin araç olduğu günümüz uluslararası konjektürde söz sahibi olmak isteyen her büyük ülke misyonunu ve vizyonunu dayatmak ve ya kabul ettirmek için bu yeni nesil silaha sahip olmak zorundadır, çünkü savaşların yapıldığı yer artık meydanlar değil insanların zihnidir.
Zaur Beyoğlu
İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü
